18 NGÀY SỐNG TRÊN ĐẤT KẺ THÙ
Nguyễn Công Trác - Nguyên đại đội trưởng C20 trinh sát - Sư đoàn 320Nhớ lại mùa khô đầu năm 1998 trong chiến dịch Đ7. Sư đoàn đang tiến công đuổi địch theo đường 7 đến tận Suông , Chúp.Vào sâu đất Công phông chàm gần 30km thì được lệnh phải rút về bên kia biên giới 30km. Đội hình sư đoàn gồm các trung đoàn bộ binh 48,52,64 nhanh chóng triển khai đào công sự hầm hào, bố trí vật cản, hình thành tuyến phòng ngự kéo dài theo đường 20 suốt từ Thiện ngôn, Sa mát tới Lò gò Xóm giữa thuộc địa bàn huyện Tân biên tỉnh tây ninh. Và từ đây cuộc chiến đấu đầy cam go khốc liệt đẫm máu và dai dẳng bắt đầu . Địch cho đại quân vượt qua biên giới áp sát các đơn vị chốt phía trước cuả ta. Suối Đà Ha trở thành địa danh nổi tiếng là nơi diễn ra những trận đánh ác liệt giành giật giữa ta và địch suốt cả mùa mưa năm 1978 khiến cả ta và địch đều phải chịu những thương vong tổn thất nặng nề.�Cần phải biết thực lực của địch trong khu vực tác chiến của sư đoàn, nắm được vị trí bố trí sở chỉ huy,binh hoả lực ,kho tàng, cơ sở hậu cần, phươngh tiện vận tải, địa hình đường xá, khả năng cơ động lực lượng phía sau của chúng phục vụ cho Sư đoàn làm kế hoạch tác chiến chuẩn bị tấn công địch vào mùa khô năm 1979. Đại tá Đoàn Hồng Sơn giao nhiệm vụ cho ban trinh sát Sư đoàn yêu cầu tổ chức ngay một phân đội trinh sát luồn sâu sang đất địch để nắm rõ tình hình .�Đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ, một số cán bộ chiến sỹ trinh sát có tinh thần tư tưởng và sức khoẻ tốt , tinh thông ngiệp vụ được lựa chon cho đợt hoạt động này. Ban 2 giao cho tôi ( lúc đó là đại đội trưởng c20) trực tiếp chỉ huy phân đội. Tôi chọn đồng chí Lê Thanh Trung quê Thanh hoá một cán bộ trung đội trưởng, trẻ, khoẻ, nhanh nhẹn thông minh. Một sỹ quan lục quân khoa trinh sát mới ra trường làm phân đội phó. Quân số 12 người. Chia thành ba tổ. Có 9 trinh sát, 2 y tá và hai thông tin. Chúng tôi mang theo một máy thông tin 2w loại si lích 71. Một túi thuốc quân y cùng các loại thuốc và bông đủ dùng. Trang bị vũ khí mỗi người một tiểu liên AK với hai cơ số đạn và hai quả lựu đạn. Hoả lực chỉ có một khẩu M79. Mỗi tổ có một bản đồ địa hình tỷ lệ 1/50.000, một địa bàn một ống nhòm . Tư trang cá nhân thì rất gọn nhẹ chỉ có tăng ,võng và một bộ quần áo. Nặng nhất là lương thực , thực phẩm mỗi người phải cõng trên vai tới 20 ngày ăn trong đó có 13 ngày cấp gạo và 7 ngày lương khô.�Chúng tôi chọn vị trí bàn đạp để xuất phát là một chốt tiền tiêu trên một mỏm đồi cao của tiểu đoàn 7 bộ binh.Sau khi nghe bộ đội trên chốt cho biết tình hình . trước lúc trời tối chúng tôi chú ý quan sát địa hình gi nhớ các vị trí của đich ở phía trước. Xác định vật chuẩn. Lấy góc phương vị trên thực địa , phổ biến quán triệt về thời gian, cự ly ,tốc độ., cách thức tiền nhập cho phân đội xong xuôi , tôi cho anh em ăn cơm tối và tranh thủ nghỉ lấy sức.�24 giờ. Tôi đánh thức anh em dậy làm công tác chuẩn bị và kiểm tra rồi lệnh xuất phát. Đêm yên tĩnh quá. Tối qua địch không đánh vào chốt. giờ này chắc chung đã ngủ say. Trời nhiều mây, đêm cuối tháng âm lịch nên trăng mờ và gió thổi rất mạnh. Bây giờ đã cuối tháng 7, trời se lạnh. Chúng tôi nhẹ nhàng rời đỉnh đồi xuống dốc, lướt đi giữa bãi cỏ tranh cao gần bằng mặt người. Lá cỏ tranh đẫm sương đêm, lấp lánh dưới ánh trăng. Mỗi người cách nhau chừng 5m .Mắt và tai căng ra để quan sát nghe ngóng động tĩnh. Tay đặt lên cò súng sẵn sàng chiến đấu cao. Thỉnh thoảng từ các lừm cây, mô đất hai bên phát ra những tiếng sột soạt và tiếng ho của địch.�Xuống tới chân đồi là bãi trống lớn toàn cỏ tranh. Thỉnh thoảng mới có vài cây khoọc non. Cuối bãi trống là một vạt rừng già đen thẫm. Chúng tôi đi về hướng đó. Có lẽ đã vào sâu đất địch được chừng một cây số. Tổ đi đầu đã vào đến bìa rừng. Hai tổ đi sau vẫn còn ngoài bãi trống. Bỗng nghe tiếng động mạnh, cành cây gãy…Rồi thấy tổ đi đầu chạy ngược trở lại. Cả phân đội nằm rạp xuống , súng giương lên sẵn sàng nhả đạn .Tôi ra hiệu cho anh em nằm yên nghe ngóng . Trong rừng thấy có động, một số tên địch đang ngủ trong các nhà hầm và công sự thức giấc. Có ánh đèn pin loang loáng cùng những tiếng hỏi nhau lao xao bằng tiếng khơ me. Một lúc sau yên tĩnh trở lại, chắc chúng nghĩ tiếng động là của thú rừng đi ăn đêm nên tiếp tục ngủ.Tôi ra hiệu cho phân đội nhẹ nhàng lùi ra giữa bãi trống . Kiểm tra quân số thấy đủ cả nhưng cậu Thắng “ đen ”người Hà nội do trời tối đã ngả vào công sự của địch, văng mất chiếc ba lô ra khỏi người. Tôi và Lê thanh Trung hội ý nhanh nhắc mọi người thận trọng. Phải khẩn trương tranh thủ thời gian trước khi trời sáng. Vòng tránh, tiến nhanh về phía sau lưng địch đề phòng sáng dậy thấy có dấu vết quân đội Việt nam xâm nhập, chúng sẽ cho quân lùng sục và truy đuổi.�Cả phân đội như một con trăn gió khổng lồ, không một tiếng động nhẹ nhàng luồn lách lướt nhẹ dọc theo các bãi cỏ tranh thẳng tiến vào rừng . Nhiều lần chúng tôi đi qua ngay sát hầm địch. Tôi nghe rõ cả tiếng ngáy, tiếng nói mê và tiếng chúng đập muỗi. Khi trời sáng chúng tôi lọt hẳn phía sau của một đơn vị địch. Đến một chỗ rừng cây lúp xúp, rậm rạp có một con suối cạn tôi cho phân đội dừng lại ăn lương khô và nghỉ ngơi cho lại sức. Suốt đêm căng thẳng mệt mởi đã có người ôm súng tựa lưng vào ba lô ngồi ngủ thiếp đi. Bỗng vang lên những tiếng nổ lớn làm mọi người cùng thức giấc , giật mình ngơ ngác!.Thì ra cách chỗ chúng tôi vài trăm mét là một trận địa pháo lớn của địch cũng đang bắn về phía việt nam. Tiếng hô khẩu lệnh “ bắn ” nghe rất rõ. Tôi vừa nhai xong vài thanh lương khô đang uống nước định xem bản đồ thì bỗng có tiếng chim lếu tếu lao xao trên ngọn cây rất gần. Theo kinh nghiệm đi rừng tôi biết chắc chắn đang có người hoặc thú lớn chim mới kêu như thế. Không sai, Một toán lính địch đang mặc đồ đen cổ quàng khăn rằn, vai khoác súng, tay cầm xô chậu đang đạp cây đi về phía chúng tôi. Bọn chúng có năm tên, đi rất nhanh . Vừa đi vừa gọi nhau, tiếng xô chậu va vào nhau kêu lanh canh. Chúng đi theo dọc đội hình chúng tôi đang nằm chỉ cách vài chục mét. Tôi ra hiểu cho bộ đội nằm im theo dõi . Các họng súng đều rê theo chúng sẵn sàng nhã đạn nếu bị lộ. Nhưng chúng không phát hiện ra chúng tôi. Đến đoạn suối dưới hạ nguồn , nơi có nhiều nước cách chúng tôi khoảng trăm mét chúng mới dừng lại. Tất cả chúng tôi vẫn còn nghe thấy tiếng chúng gọi nhau và tiếng nước đổ ào ào .�Những ngày sau đó ngày nào chúng tôi cũng cho hai tổ đi nắm địch. Một tổ “ở nhà” bảo vệ điện đài , lương thực, tư trang. Theo chỉ đạo của ban trinh sát sư đoàn, thời gian đầu chúng tôi tập trung điều tra các trận địa pháo, các sở chỉ huy và đội hình địch đang bố trí trước trận địa phòng ngự của ta. Thời gian sau chúng tôi vào sâu hơn điều tra các mục tiêu nghi là sở chỉ huy, nơi tập kết lương thực , đạn dược, hệ thống kho tàng, đường xá, phương tiện vận chuyển và những quy luật hoạt động phía sau của địch. Hằng ngày mọi kết quả điều tra đều được tôi tổng hợp viết điện rồi cho lên máy gửi báo cáo ngay về ban trinh sát sư đoàn.�Để giữ bí mật chỗ ở. Sáng dậy chúng tôi đều thu dọn gọn gàng cẩn thận ngụy trang xoá sạch dấu vết. Anh em điều hiểu ở ngay sát địch thận trọng không bao giờ là thừa. Vì vậy mọi người đều tự giác làm tốt công việc không phải để cán bộ nhắc nhở.Chúng tôi tuyệt đối không đi theo đường mòn mà hoàn toàn đi cắt góc phương vị bằng bản đồ, địa bàn . Vì vậy, tuy hoạt động dài ngày trên đất địch nhưng chúng tôi không lần nào dính mìn . Nhiều lần gặp địch , chúng tôi đều phát hiện trước. Chủ động luồn trách, bảo đảm bí mật an toàn để hoàn thành nhiệm vụ. Sống trong đất địch chúng tôi rút ra một kinh ngiệm : Nếu cảnh giác cao, bình tĩnh, thận trọng ,giữ được bí mật thì ở gần địch sẽ là nơi bất ngờ và an toàn nhất. Vì thế về sau này tuy có chuẩn bị mấy chỗ dự bị nhưng chỗ suốt cạn gần trận địa pháo là nơi chúng tôi đã ở lâu nhất mà địch không phát hiện được .�Nhiệm vụ đã hoàn thành . Tính ra chúng tôi đã sống trên đất địch 18 ngày . Lương thực cũng đã cạn , một số đồng chí bị ốm. Ban 2 điện cho phân đội rút về . Tôi hội ý cán bộ , phổ biến kế hoạch và thời gian hành quân . Anh em rất phấn khởi , tư tưởng và quyết tâm cao. Khi trở về có thuận lợi là mang vác gọn nhẹ hơn ( vì lương thực đã gần hết ). Nhưng do nhiều ngày ăn uống kham khổ, lại căng thẳng , sức khoẻ giảm sút nên mọi người lại cảm thấy mệt mỏi.�Chúng tôi đi về hướng Đông nam, men theo bìa rừng để tìm chỗ vượt về, Nhưng chỗ nào cũng phát hiện có địch. chúng rải quân thành một tuyến hàng ngang kéo dài giữa rừng khoọc trống trải đối diên với các tổ chốt của ta.Chúng đào các hố chiến đấu kiểu chữ L ở giữa đắp đất tránh pháo. Hai đầu để lên xuống và ngắm bắn .( Chúng tôi vẫn gọi chúng là hầm còi, vì nó giống cái còi ). Mỗi hầm có hai tên cách xa nhau từ 10-30m và kéo dài hàng km . Địa hình trống , cây khoọc thưa và cỏ thấp nên tầm quan sát rất rộng. Ban ngày chỉ một con thỏ chạy qua cũng bị chúng phát hiện. Hơn 5 giờ chiều, qua ống nhòm theo dõi bọn đưa cơm, chúng tôi đã biết từng vị trí công sự của địch. Tôi quyết định đường vượt sẽ là nơi giữa hai công sự địch cách xa nhau nhất.�Sau khi đã hội ý cán bộ. Phổ biến quán triệt đến từng người. Đợi trời tối hẳn , lợi dung lúc địch đang chủ quan sơ hở, chúng tôi chia làm hai tổ yểm hộ lẫn nhau, nhẹ nhàng từng người một vượt nhanh qua phòng tuyến của địch. Chúng tôi nhằm hướng cao điểm nơi có các trận địa chốt của ta đi tới. Mọi việc đều thuận lợi suôn sẻ. Ai cũng vui mừng và thở phào nhẹ nhõm. Bây giờ nỗi lo lớn nhất là mìn. Bao giờ trước trận địa của ta và địch mật độ mìn cũng bố trí rất dày đặc. Rồi còn lo nếu không cẩn thẩn thì lại “ quân ta chiến thắng quân mình ”. Chúng tôi vừa đi chậm lại, vừa thận trọng dò mìn. Tới chân cao điểm đã cách xa địch khoảng 100m tôi cho phân đội dùng lại nghỉ đêm. Mờ sáng hôm sau chúng tôi luồn rừng vòng về sau trận địa chốt của bộ đội ta và leo lên cao điểm. Trời sáng rõ , tổ đi đầu phát hiện phía trước có người. Chúng tôi dừng lại quan sát . Trước mặt là một con đường mòn. Một tốp bộ đội ta đang gùi hàng vừa di vừa nói chuyện vui vẻ … . Khi đã biết đúng là quân mình, chờ cho họ đi khuất tôi cho phân đội ra đường đi theo họ lên chốt .� Đó là một trận địa chốt phía trước của tiểu đoàn 9 bộ binh trung đoàn 64 . Chúng tôi vào chốt nói chuyện với anh em bộ binh, xin nước uống, nhờ bếp nấu cơm ăn .. vì đã mấy bữa phải nhai lương khô ai cũng thèm được ăn một bữa cơm có rau và canh nóng. Trong khi chờ cơm chín, tôi cho thông tin lên máy và gửi điện báo cáo về ban trinh sát : “ phân đội đã hoàn thành nhiệm vụ an toàn. Xin chỉ thị của cấp trên ”.��Luồn sâu nắm địch là một công việc nhiều nguy hiểm và gian khổ. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể đổ máu, hy sinh. Nhưng với lính trinh sát chuyện đó là bình thường, chúng tôi không sợ hãi hay e ngại . Điều làm chúng tôi luôn lo lắng , trăn trở là làm sao nắm được chính xác mọi thông tin về địch , báo cáo kịp thời . Giúp người chỉ huy hạ quyết tâm và đề ra phương án tác chiến đúng đắn giành thắng lợi giòn giã , trọn vẹn trong từng trận đánh. Hạn chế thấp nhất sự hy sinh xương máu của đồng đội.� 18 ngày luồn sâu nắm địch của trinh sát đại đội 20 đã góp phần vào chiến thắng chung của sư đoàn trong chiến dịch tiến công giải phóng Căm pu chia và được cục 2 bộ tổng tham mưu đánh giá là một đợt luồn sâu xuất sắc. Là tấm gương điển hình cho các đơn vị trinh sát trên toàn tuyến biên giới tây nam rút kinh nghiệm và học tập .�Đã hơn 30 năm trôi qua kể từ ngày ấy. Đồng đội của tôi có một số người đã không trở về …Trung đội trưởng Lê thanh Trung sau này đã là Đại tá trưởng phòng trinh sát quân báo quân đoàn 3. Chúng tôi đều đã nghỉ hưu. Nhưng mỗi lần có dịp gặp nhau, nhắc lại đợt luồn sâu năm ấy mọi người đều cảm thấy thật là may mắn. Chỉ có một điều đáng tiếc là đã biếu không cho bọn “ Miên ” một chiếc ba lô mà trong đó phải đến mười mấy cân toàn là muối, gạo , lương khô và thịt hộp
TP Thái binh. Tháng 10 năm 2014 - Nguyễn công Trác
